Meteen maar met een cliché beginnen: het was een historische TV avond in Libanon, ééntje waarover nagepraat gaat worden, wellicht zelfs één die later door historici als omkeerpunt wordt gezien.
Zojuist is de talkshow van Marcel Ghanem afgelopen. Marcel is zo ongeveer de held van de politieke talkshows in Libanon en heeft dan ook veel bekijks. Zijn shows zijn het gesprek van de (volgende) dag; zeg maar zoals je dat ook in de jaren 70 in Nederland nog had.
Topic van vanavond was Hezbollah: moeten ze ontwapenen of toch vooral doorgaan met het bestrijden van aartsvijand Israel. Een voor de hand liggende vraag, zou je denken, maar het tegendeel is waar. Tot nu toe heeft vrijwel niemand überhaupt de vraag durven opwerpen of Hezbollah zou moeten ontwapenen, laat staan om dit te doen in een zeer goed bekeken televisieprogramma. Hezbollah werd door veel Libanezen beschouwd als het verzet en dat is nu eenmaal heilig. Zo gaat dat met verzet: wie durft er tegen het verdedigen van zijn eigen land te zijn?
Voor- en tegenstanders kwamen uitgebreid aan het woord. Overigens: neem “uitgebreid” gerust letterlijk. Talkshows in Libanon duren de hele avond: van 8 uur ’s avonds tot middernacht. Da’s nog eens wat anders dan drie kwartier Ivo Niehé.
Het feit dat tegenstanders van het verzet aan het woord kwamen en veelal zonder weerwoord, was (ik durf het haast te zeggen!) voor het eerst zo openlijk op de Libanese TV te zien. Voorheen had je natuurlijk wel criticasters van Hezbollah, maar dat waren dan de intelligentsia die op allerlei theoretische gronden blah blah blah tegen Hezbollah an sich waren blah blah blah maar toch anderzijds in principe geen bezwaar blah blah blah hadden.
Nu ging het om gewone burgers die zich in heldere bewoordingen uitspraken over Hezbollah. En wat een frustratie kwam naar voren. Als deze avond enige indicatie geeft voor de stemming onder de Libanezen is wel dat men Hezbollah spuug- en spuugzat is. Ik althans kreeg het sterke idee dat de gemiddelde Libanees vindt dat Hezbollah een brug te ver is gegaan met hun ontvoering van 2 Israëlische soldaten 14 dagen terug. Dit was de druppel. Al de frustraties en al het ongenoegen kwamen naar buiten in vaak heftige bewoordingen.
Deze vrijheid van meningsuiting die vanavond zo onbelemmerd gestalte kreeg, is zonder meer uitzonderlijk te noemen. Ondanks dat Libanon bekend staat als het meest open land in de Arabische wereld, zijn er hier toch ook veel taboe onderwerpen. Hezbollah’s strijd tegen Israel is daar één van. Voorheen werd er niet over gepraat, behalve in positieve bewoordingen: Niemand zou in het zijn hoofd hebben gehaald om Hezbollah te bekritiseren. Je zou je meteen de verdenking op de hals hebben gehaald dat je een vriend van Israel zou zijn en daarmee dus een landverrader.
Nu echter was het prijsschieten: het leek wel een wedstrijd wie het hardste kon uithalen naar Hezbollah. Het leek ook of men opgelucht was en zelfs trots op de hervonden vrijheid. Vergelijkingen zijn altijd lastig en zeker als ze verschillende landen betreffen, maar om het in perspectief te plaatsen voor de Nederlanders: je kunt het zien als de eerste keer dat je hardop durfde te zeggen dat buitenlanders toch wel crimineel/asociaal/etc. zijn. Voorheen was dit een taboe, nu mag je er over spreken, zelfs buiten je stamcafé en gewoon in het openbaar, dát gevoel.
Een zelfde soort emotie kwam vorig jaar los na de moord op de voormalige premier van Libanon Rafiq Hariri. Zo was en is het officieel verboden in Libanon om de president te beledigen. Echter, toen de president verklaarde dat hij baantjes aan het zwemmen was ten tijde van de moord…en dat hij zijn zwemmen niet had onderbroken toen hij het nieuws van de moord hoorde, kwamen er vrijwel direct montagefoto’s via e-mail in omloop waarop de president op een lullige manier in een zwembroek stond afgebeeld. Deze e-mails werden met veel heimelijk gegnuif en stiekem gedoe rondgestuurd. Logisch ook: als je zou worden betrapt met een dergelijke foto op je computer, zouden de consequenties wel eens heftig kunnen zijn.
Nu is dat heimelijke wel voorbij: men spuit zonder voorbehoud zijn mening en ontziet daarbij Hezbollah niet. Of deze avond een blijvend effect zal hebben, is natuurlijk de vraag. Wat bijblijft, is de uitgesproken felheid waarmee veel sprekers hun afschuw over Hezbollah uitspraken en de vele wensen tot ontwapening die werden gehoord. Heel, heel misschien is de vrijheid van meningsuiting eindelijk gearriveerd.
4 Comments:
Wow. Ik sta versteld.
Ik geef toe dat ik een anti-Hezbollah standpunt heb, hetgeen vrij logisch is gezien waar ik woon en waar ik zelf over schrijf, maar toch, ik sta paf.
Ik hoop fervent dat die lui die hun mening zo vrijlijk gaven niet enig gevaar lopen - irrespectief welke mening zij opperden.
Het werd wel tijd.
Als de Mossad en de CIA echt zo goed zijn als ze claimen te zijn, dan weten ze dit al lang. Maar ja..dan hebben ze geen excuus meer om hun meningsverschil met Iran en Syrië op Libanees grondgebied uit te vechten. Want deze oorlog heeft uiteindelijk natuurlijk niets met Libanon en de Libanezen te maken!!!!!
Via je comments op de site van Thomas Erdbrink ben ik op je weblog beland.Ben geen echte insider wat Libanon betreft maar weet er een en ander van af.
Libanon als geheel is natuurlijk diep verdeeld langs de etnische scheidslijnen, die op hun buurt weer hebben geleid tot sociale en arm/rijk tegenstellingen met Sji'ieten onder aan de maatschappelijke ladder (grotendeels)... of haal ik hier oorzaak en gevolg door elkaar. H'llah is op sociaal en maatschappelijk gebied in een gat gesprongen dat de Libaneze regeringen en elite jarenlang links hadden laten liggen. Ze hebben met succes een enorme verbetering van de leefomstandigheden van de arme Sji'ieten weten te realiseren. En je bent loyaal aan de hand die je maag vult. Maar of je als (seculiere) Sji'iet ook eens bent met hun fatalistisch/relegieuze karakter en het domineren van het dagelijkse leven en het sociale domein door hen is een andere questie. Laat staan als Sunniet of Christelijk, Druus, etc.
Wat gewapend verzet van H'llah betreft.Een doelstelling van de Israelische invasie van 1982 was het sluiten van een vredesverdrag met de Christelijke facties van Amin Gemayel en min of meer bezet houden/annexeren van Zuid-Libanon (in het kader Eretz-Israel-gedachte).Hierdoor zou Libanon uit elkaar vallen, en daar hadden de Christelijke facties van Gemayel vrede mee, lekker verlost van al die paupers uit het Zuiden, en isolering en verzwakking van de Sji'ieten in het oosten. Dat is door het ingrijpen van voorganger van H'llah, Amal (met Syrische steun), in duigen gevallen. En vervolgens ontstaan van H'llah en 18 jaar militair verzet in het zuiden, met meer dan 1000 dode Israelische soldaten en de interne Israelische verdeeldheid, terugtrekking in 2000.. het verhaal is bekend.
Heleboel Libanezen, ongeacht hun etniciteit/religie, willen wel de bescherming en het verzet van de militaire tak van H'llah als het aankomt op het behoud en integriteit van Libanees grondgebied aangezien het reguliere Libaneze leger de slagkracht heeft van de plaatselijke ambulancedienst in Nederland... nul dus. Maar tegelijkertijd verafschuwen ze H'llah als de verlengde lange arm van Syrie en Ayatollahs in Iran.
@Will: Niet helemaal mee eens. Vergeet niet dat H'llah een bijprodukt is van de invasie van 1982 en de eeuwenlange sociale misstanden in Libanon onder Ottomaanse en Franse overheersing.
Een reactie posten
<< Home