De zak van Nabih Berri

Gisteren heeft de voorzitter van het Libanese parlement, Nabih Berri, zijn verrassing onthuld: het voorzetten van de Nationale Dialoog die begin dit jaar van start ging maar ruw werd onderbroken door de Juli Oorlog. In een periode van maximaal 15 dagen non-stop vergaderen moeten twee zaken worden besproken: het vormen van een nationale regering en het opstellen van een nieuwe verkiezingswet. Dit zou aanstaande maandag moeten beginnen.

Tja, niet echt schokkend, zeker niet gezien alle geheimzinnigheid die eraan vooraf was gegaan. Men had meer verwacht. Ook al omdat de kern van de zaak, Hezbollah’s wapens, niet op de agenda staan.

Verder, zo wordt opgemerkt, is het opvallend dat Berri zo’n haast schijnt te hebben en de verrassing zo laat mogelijk naar buiten bracht. Het was immers al een week bekend dat hij een aankondiging zou doen. In combinatie met de startdatum van 30 oktober lijkt het erop alsof hij de andere politici geen kans heeft willen geven om met bezwaren te komen en ze als het ware heeft willen overdonderen. Op zich is dat wel te begrijpen omdat de twee onderwerpen duidelijk pro-Syrisch zijn. Zo is het vormen van een nationale regering politiek jargon voor het toevoegen van pro-Syrische politici aan de regering, zoals Hezbollah en, hoe vreemd ook, Michel Aoun. Daarnaast is de oproep om te komen tot een nieuwe verkiezingswet een poging tot het vergroten van de invloed van de pro-Syrische oppositie.

Of Berri’s strategie lukt valt te bezien. Tot nu toe heeft alleen premier Siniora het voorstel om bijeen te komen geaccepteerd, maar daarbij wel gezegd dat de agenda moet worden uitgebreid met punten uit de vorige overlegronden. Hij wil het juist hebben over de implementatie van eerder genomen besluiten, zoals het opzetten van diplomatieke relaties met Syrië, het afbakenen van de grenzen en de status van de Shebaa boerderijen. Deze besluiten zijn al genomen door hetzelfde overlegorgaan en moeten nu worden geïmplementeerd.

Andere politici zijn voorzichtiger en willen eerst overleg plegen met de achterban voordat ze besluiten tot deelname. Daarbij speelt in het achterhoofd dat de Nationale Dialoog enerzijds ondemocratisch is want het vindt plaats buiten het parlement en anderzijds dat de besprekingen volop gaande waren toen plotsklaps de Juli Oorlog uitbrak. Wat, zo vraagt men zich af, is het praktisch nut van het praten over nationale verzoening met partijen die vervolgens achter je rug om, Libanon in de afgrond storten.

Opvallend was gisteren de vraag van een journalist aan Berri of hij wellicht door externe partijen (lees: Syrië) is gedwongen tot dit besluit. In plaats van te ontkennen antwoordde hij dat de journalist dit maar het beste kon vragen aan de ‘externe partijen’. De geruchten dat Berri tot de orde werd geroepen door Syrië en werd gedwongen tot het organiseren van een Nationale Dialoog met slechts twee onderwerpen die pro-Syrisch zijn, werden verder gevoed door de verwijdering die de afgelopen twee weken plaats heeft gevonden tussen Berri en Hezbollah. Dat Berri juist nu tot deze oproep komt, kan daarmee te maken hebben.

Wat ook opvallend was in Berri’s aankondiging was het rampscenario dat hij schetste. Als er nu niet tot een Nationale Dialoog zou worden gekomen, dan kon het wel eens slecht aflopen met de eenheid van Libanon. Tussen nu en een maand staat er veel op het spel en het is van het hoogste belang dat de deelnemers aan de Nationale Dialoog binnen de termijn van 15 dagen tot overeenstemming komen, zo klonk het dreigend. Dit voedde nog meer de geruchten als dat Syrië achter de oproep zat en wellicht ook een dreigement plus bijhorende deadline heeft uitgesproken. Mocht er geen overeenstemming worden bereikt, dan zal de oppositie via straatprotesten proberen om de regering weg te krijgen, zo klinkt het in de wandelgangen.