Qatar: het paradijs voor de luie cynicus

Met Siniora momenteel op bezoek in Moskou, gebeurt er weinig in Libanon. Een mooi moment derhalve om het te hebben over Qatar waar ik momenteel voor twee weken verblijf. Qatar is een klein schiereiland en verbonden met zowel Saoedi-Arabië als met de Verenigde Arabische Emiraten. Het is een zeer conservatief, islamitisch land. Alcohol bijvoorbeeld is alleen te verkrijgen in de 5-sterren hotels en is erg duur met gemiddeld al snel 7 euro voor een pilsje. Ook de lokale vrouwen lopen volledig gesluierd rond waarbij vaak ook de ogen niet te zien zijn. Daarnaast is er vrijwel geen entertainment: een enkele bioscoop, de zeldzame snookerhal en dan heb je het wel zo ongeveer gehad.

Wat ook opvalt, is de knulligheid van veel dingen. Zo klinkt het radiostation dat westerse muziek uitzendt zo ongeveer als een matige piratenzender uit de jaren 70, zijn de “night clubs” in de 5 sterren hotels meestal aftands en bijzonder deprimerend en begint het journaal met een bericht dat de premier van Qatar een gelukstelegram heeft gestuurd aan de president van Kongo wegens een nationale feestdag. Volgen nog een aantal telegrammen waarna wordt vervolgd met het echte nieuws zoals de moordaanslag op de premier van Palestina.

Wat ook opvalt is de haast treurigstemmende promotie voor de Aziatische Spelen die deze dagen hier worden gehouden. Om de haverklap wordt het radioprogramma onderbroken door een reclamespotje voor de Asian Games in Doha. Dat gebeurt op de toon van “Jazeker de Hypotheker!”, dus ergernis verzekert als je dit een paar keer per uur hoort. Dan volgt er een serieus opgelezen boodschap die meestal een cliché bevat als “De Aziatische Spelen zijn het cadeau van Qatar aan de wereld en ze vertegenwoordigen de kernwaarden van ons land: eer, deugd en doorzetting”. Erg gênant om op deze manier promotie te maken, zeker als je beseft dat dit op de popzender van het land gebeurt.

Kortom, Qatar is een paradijs voor de luie cynicus: niets dat deugt en alles is nog erger dan je al dacht.

Toch, dat verklaart niet het feit dat de economie met dubbele cijfers aan het groeien is en dat het land veel expats aantrekt. Er wordt momenteel zoveel nieuwbouw opgeleverd dat de stratenkaart van Doha bestaat uit satellietfoto’s waarvan elk half jaar een nieuwe editie wordt uitgegeven. Als dit land inderdaad de hel is, waarom dan zoveel belangstellenden die hier graag willen wonen? Heeft de cynicus inderdaad gelijk?

Ik vroeg het een Engelsman waarmee ik aan de praat raakte. ‘Ach’, klonk het laconieke antwoord, ‘er is inderdaad vrij weinig entertainment hier, maar hoe vaak ga je naar het theater in Engeland? Hier is het leven rustig, bijzonder veilig en ze betalen goed. Eén keer per jaar ga ik naar Londen met mijn familie en dan bezoeken we op zijn minst 3 tot 4 musicals. Dat is meer dan de gemiddelde Londenaar doet’.

Mist hij bepaalde dingen niet? ‘Nee, niet echt, je kunt hier alles krijgen wat je in een Engelse supermarkt ook vind. Mijn vrouw en ik hebben hier onze kennissen, onze kinderen gaan naar een goede school, dus ja .Alleen het bier zou goedkoper mogen!’

Ik denk dat veel westerse buitenlanders die hier wonen er net zo over denken. Het leven is hier lekker rustig, goed georganiseerd en nog belastingvrij ook. En voor velen zal dit genoeg zijn.

Wat mij persoonlijk bijvoorbeeld stoort is het gebrek aan persvrijheid: de Engelstalige krant hier in Doha lijkt wel een voorlichtingsfolder van de overheid. Interviews met ministers bestaan vaak uit vragen als ‘Hoe verklaart u uw enorme succes?”. Tja…

En vaak zijn de Engelstalige kranten nog het meest vrij omdat de lokale bevolking ze niet lezen, althans daar gaat de overheid vanuit. Maar ja, er zijn natuurlijk genoeg mensen die de krant alleen lezen voor het sportnieuws.

De Engelsman van zo-even gaf me nog een tip: om Qatar echt te leren kennen moet je een trip maken naar de woestijn. Zo gezegd, zo gedaan. Gelukkig heb ik een huurauto van mijn werk en is de benzine spotgoedkoop met omgerekend nog geen 25 eurocent per liter. Juist! Dus ik heb vanochtend de tank volgegooid voor een euro of 9 en ben er op uitgetrokken. Nu is de huurauto, een goedkope Hyundai sedan, niet bepaald geschikt voor de woestijn, maar de woestijn hier bestaat met name uit grind in plaats van zand. Eerst via goedverzorgde asfaltwegen naar het zuiden van Qatar afgereisd en vlak tegen de grens van de weg afgebogen.

Ik was op weg naar een binnenzee, genaamd Khodr al Zaida, en om daar te komen moet je het laatste stuk ‘off-the-road’. Volgens het boekje heb je beslist een terreinwagen nodig, maar dat is stoerdoenerij. Weliswaar was mijn huurauto ook niet echt geschikt, maar het ging toch. Flink hobbelen en proberen de weg te volgen. Dat was nog een hele klus omdat er geen weg meer was. Het enige wat je kon zien waren de sporen van andere auto’s die hier wel eens reden. Zelf heb ik in dit gebied vandaag geen één andere auto gezien, nogal eenzaam dus. Wel veel wilde kamelen (of dromedarissen, ze hadden één bult, Google het even als je het zeker wilt weten) gezien. Vaak ook waren ze zwart in plaats van bruin. Grappig was dat ze naar je toe komen als je even stopt met de auto. Net als koeien die op je af stappen als je aan de rand van een weiland gaat staan.

Helaas is het niet gelukt om de binnenzee te vinden. De tijd ontbrak om de bestemming te bereiken en ik wilde niet het risico lopen om terug te moeten hobbelen na zonsondergang. De zon gaat geniepig snel onder in het Midden-Oosten, voor je het weet is het volkomen donker, dus vandaag de tocht afgebroken en omgekeerd.

Dat was maar goed ook, want de terugweg vinden was nog een hele puzzel. Op de heenweg leek alles logisch: steeds maar rechtuit. Maar op de terugtocht bleken er nog verdraaid veel “splitsingen te zijn”. Niet in de zin van kruispunten of T-splitsingen, maar doordat de weg bestond uit andere autosporen die soms alle kanten leken op te gaan, was er toch af en toe een moment van twijfel. Gelukkig kon ik op een gegeven moment de minaret van de moskee ontwaren van het plaatsje waar de asfaltweg ophield. Het leek haast alsof men deze minaret express extra hoog had gebouwd om zo de weg te wijzen. Net zoals een kerktoren in het vlakke Friese landschap een oriëntatiepunt vormt.

Toch, het was waar: om Qatar te leren kennen moet je de woestijn in. Liefst alleen, en zeker niet met een geheel verzorgde trip naar een kampvuur met 100% authentieke Bedoeïenen en wat al niet. Nee, gewoon in je autootje, radio uit, ramen open en genieten van de stilte. De wegen zijn kaars- en kaarsrecht, gaan eindeloos de verte in en er is verder niemand. Ideaal om je geest te laten uitrazen totdat je net zo leeg van binnen bent als de omgeving om je heen. Je krijgt er een echt ‘de aarde was woest en ledig’-gevoel van. Zonder meer inspirerend.

Bij terugkomst in Doha zag je al van verre de bouwputten van nog meer appartementen en hotels…neeee!…met veel moeite de neiging onderdrukt om de auto om te draaien en de ‘vooruitgang’ in te ruilen voor de woestijn. Maar de volgende keer dat ik hier ben, neem ik zeker mijn tentje mee.