Toenemende spanning in Beiroet

Ondanks een bezoek van de secretaris-generaal Amer Moussa van de Arabische Liga aan Libanon de afgelopen dagen en zijn geruststellende woorden dat een oplossing mogelijkerwijs dichtbij is, lijkt de werkelijkheid toch anders. De retoriek neemt toe en de uitspraken worden steeds krasser.

Even het rijtje af:

Michel Aoun: Hij zei dat de regering in een coma zal worden gebracht als ze blijft volharden in het negeren van de oppositie. Hij bedoelde daarmee dat het werken van de regering onmogelijk zal worden gemaakt. Formeel gezien is dat nu eigenlijk al het geval omdat er geen parlementszittingen zijn aangezien de parlementsvoorzitter Berri de regering ongrondwettelijk heeft verklaard. Maar ja, dat klinkt natuurlijk niet stoer genoeg.

Aoun zei nog iets interessants, namelijk dat wat hem betreft vroegtijdige presidentsverkiezingen bespreekbaar zijn. Dat is de eerste keer dat hij dit zegt want voorheen steunde hij onverkort Lahoud’s aanblijven. Nu kan je dit op twee manieren uitleggen. Positief: Aoun heeft altijd het ambt van de president hoog gehouden. Hij vindt dan ook niet dat je de president zomaar kunt afzetten, daarmee wordt het respect van het presidentsschap aangetast. Zeker omdat hij zelf ambities heeft om president te worden, wil hij de waardigheid hooghouden.

Libanon zou Libanon niet zijn als er ook een negatieve uitleg mogelijk is: Voorheen was Aoun voor het aanblijven van Lahoud omdat Aoun bij voortijdige presidentsverkiezingen toch geen kans zou hebben gemaakt. Aangezien de president voor 6 jaar wordt gekozen, heeft hij liever dat Lahoud aanblijft omdat hij per november 2007 vertrekt. Mocht Lahoud wel opstappen en Aoun wint de verkiezingen niet, dan moet hij 6 jaar wachten op een hernieuwde kans. Gezien zijn leeftijd van 70 jaar is dat haast geen reële optie.

Sfeir Boutros Nasrallah (de patriarch van de Maronitische Kerk): Hij heeft gisteren Lahoud opgeroepen om te vertrekken in duidelijke bewoordingen terwijl voorheen de kerk zich in meer versluierde termen uitliet. Ook heeft de patriarch de regering en met name parlementsvoorzitter Nabih Berri opgeroepen een Verzoeningsregering te vormen. Deze term is significant omdat de patriarch hiermee afwijkt van de oproep van Hezbollah die oproept tot een Eenheidsregering. Je ziet, politiek in Libanon is soms millimeter werk.

De duidelijke oproep tot het voortijdig aftreden van Lahoud is opmerkelijk omdat daarmee de positie van de Maronieten feitelijk wordt aangetast, zo merken diverse Libanezen op. Het geeft ook aan dat de sfeer aan beide kanten grimmiger wordt. Normaal gesproken laat de kerk zich altijd uit in bedekte bewoordingen, ditmaal heeft men zich juist zeer helder uitgesproken.

Ook opvallend is dat Aoun in reactie op de woorden van de patriarch zei te kunnen leven met het voortijdige aftreden van Lahoud. Wellicht dat dit een verzoeningspoging is van Aoun omdat de laatste tijd er wel erg veel spanning tussen de patriarch en Aoun (ook Maroniet) bestond.

Nabih Berri: Hij stelde dat er geen sprake van was dat de demonstratie op korte termijn zouden ophouden. Ook wees hij, namens de oppositie, het voorstel van Amer Moussa van de hand. Dit compromis stelde voor om het aantal kabinetszetels uit te breiden naar 30, waarbij het kamp van Siniora 19 zetels krijgt en de oppositie 9. De resterende twee zetels zouden aan neutrale ministers worden toegewezen.

Dit is een vergaand voorstel want hiermee zou de regering haar absolute meerderheid opgeven. Immers, nu hebben de ministers in het Siniora kamp een meerderheid van meer dan twee derde. Hierdoor kan men alle besluiten nemen die men wil, zelfs de president kan worden overruled. En dit is juist het grote punt van kritiek van de oppositie. Het voorstel van Moussa zou ertoe leiden dat de meerderheid niet zonder meer haar wil kan doordrukken omdat de twee onafhankelijke ministers roet in het eten zouden kunnen gooien.

Maar de oppositie heeft het voorstel verworpen want het gaat hen niet ver genoeg. Men wil een onverkort vetorecht in de regering anders is men bang dat ze nog steeds buiten spel kunnen komen te staan.

Hezbollah: De demonstraties tot nu toe zijn slechts de eerste stap in het escalatietraject. Zondag zal opnieuw een massademonstratie worden gehouden waarna de druk op de regering wordt opgevoerd. Ook heeft Hezbollah leider Nasrallah aangekondigd een toespraak te geven vanavond in het centrum van Beiroet. Men lijkt er alles aan te willen doen om de demonstratie van komende zondag tot een succes te maken.

Siniora: Hij roept op tot een hervatting van de Ronde Tafel Dialoog die eerder dit jaar werd opgezet en stelt dat de weg van geweld een doodlopende weg is. Alleen overleg kan Libanon helpen uit de impasse te komen. Evenals de patriarch roept hij Nabih Berri op om initiatieven te ontplooien om de tegenstellingen te overbruggen.

Hij heeft Nasrallah persoonlijk opgeroepen om verantwoording te nemen voor de demonstratie en het bijgaande geweld (alhoewel het de afgelopen dagen relatief rustig is gebleven). Siniora blijft vasthouden aan zijn eerdere standpunt dat alleen het parlement de regering naar huis kan sturen en dat straatprotesten deze macht niet moeten hebben. Feitelijk doet hij geen handreikingen aan de oppositie en wellicht daardoor worden de acties vanaf zondag verscherpt.