“Demonstratie is voortzetting oorlog”

Zoals verwacht hield gisteravond Hezbollah leider Nasrallah een toespraak. Hij was niet zelf in het centrum aanwezig maar deed de toespraak middels videoverbinding. Het was een stevige toespraak, zeer stevig zelfs. Het zal passen in de strategie om zijn aanhangers enthousiast te houden voor de demonstraties en verder acties, ondanks dat er voorlopig feitelijk niets is bereikt.

Het meest opvallende was wel dat hij de demonstratie in downtown zag als een voortzetting van de oorlog met Israël. Hij motiveerde dit met het beschuldigen van Siniora en de zijnen als pro-Israël en dus is de strijd tegen een vriend van de vijand feitelijk een strijd tegen de vijand zelf. Siniora en de mensen om hem heen zouden aan Amerika hebben gevraagd of Israël alsjeblieft een oorlog kon beginnen om zodoende Hezbollah uit te schakelen. Ook zou Siniora het leger opdracht hebben gegeven om wapentransporten die bestemd waren voor Hezbollah, tegen te houden. “Welke premier houdt verzetwapens tegen in tijden van oorlog?”, zo vroeg Nasrallah zich gisteravond af.

Door de demonstratie in het centrum van Beiroet te vergelijken met het bestrijden van aartsvijand Israël, stelt hij Siniora wel in een zeer kwaad daglicht. Immers, de joodse staat is bijzonder gehaat in de Arabische wereld en sympathie met de joden is iets waarvan je liever niet wordt beschuldigd als Arabier. Ook is het linken naar de oorlog een verdere escalatie. Eerst was het nog het vreedzaam gebruik maken van het democratische recht tot demonstratie, nu is het verworden tot een oorlog tegen de zionistische vijand. Dat is me nogal een verheftiging!

En, evenals de oorlog met Israël geen einde kent, gaat de demonstratie in het centrum onverminderd voort. Nasrallah merkte op dat hij de Ronde Tafel gesprekken een tijdsverspilling vond omdat daar niets concreets uit is gekomen. Tja, wat is concreet? De gesprekken hebben wel opgeleverd dat de regering de grenzen met Syrië zou gaan afbakenen, wederzijds ambassades zou opzetten en dat alle gewapende groepen hun wapens zouden moeten opgeven, met uitzondering van Hezbollah. Nasrallah stemde hier indertijd mee in, maar lijkt dit nu weer terug te trekken.

Verder suggereerde Nasrallah dat Hezbollah en vrienden wellicht een eigen regering gaan oprichten die vervolgens vervroegde verkiezingen zal gaan uitschrijven. Dat klinkt haast als een herhaling van de situatie aan het einde van de burgeroorlog toen er ook twee regeringen waren. Erg dreigend om juist voorbeelden van de burgeroorlog erbij te halen, dat geeft direct een bepaalde stemming.

Ook ging Nasrallah in op de angst die leeft onder de bevolking dat Hezbollah haar wapens zou kunnen gaan gebruiken tegen Libanon. Hij sprak hierover geruststellende woorden dat Hezbollah nooit haar wapens tegen de Libanezen zou gebruiken. Eerder stelde hij dat Hezbollah alleen haar wapens in het belang van Libanon zou gebruiken, maar dat laat meer ruimte voor interpretatie, want ja, wie bepaalt wat ‘het belang van Libanon’ precies is? Gisteren was Nasrallah echter glashelder: er wordt niet tegen Libanezen gevochten.

Tevens verwelkomde hij de toespraak van de Maronitische patriarch waarin deze stelde dat er snel een nieuwe president moet worden benoemd gevolgd door landelijke verkiezingen. Het lijkt erop dat het laatste uur van Lahoud heeft geslagen als zowel Aoun als Hezbollah hun steun voor hem intrekken.

In een eerste reactie gisteren ontkende Siniora ten stelligste dat hij of iemand anders van zijn kamp aan Amerika zou hebben gevraagd om Israël Libanon te laten aanvallen. Ook ontkende hij het leger opdracht te hebben gegeven om wapentransporten te onderscheppen. Hij daagde Nasrallah uit om met bewijzen te komen in plaats van met lege woorden.

Vandaag gaf Siniora een uitgebreidere toelichting waarin hij Nasrallah beschuldigde van het hebben van een claim op de waarheid. “Wie geeft Nasrallah het recht om eenzijdig te bepalen wat goed is en wat slecht”, zo klonk het vanmiddag. Ook verbaasde Siniora zich over de stelligheid waarmee Nasrallah er van uitgaat dat nieuwe verkiezingen door pro-Syrische partijen zouden worden gewonnen. “Is hij soms een waarzegger of speculant? ”, merkte Siniora op. En dan moet je weten dat waarzeggerij en speculatie in de islam ten strengste is verboden.

Hij ging nog een stap verder en stelde dat Nasrallah zich zo langzamerhand als een god ging gedragen die willekeurig kan bepalen wat er moet gebeuren en hoe mensen zich moeten gedragen. Alleen naar de echte God wil Siniora luisteren, niet naar personen die claimen van Gods partij te zijn, een verwijzing naar ‘Hezbollah’ wat ‘partij van God’ betekent in het Arabisch. Veel mensen storen zich aan deze naam omdat deze als aanmatigend wordt beschouwd.

Tenslotte beschuldigde Siniora Hezbollah ervan een staatsgreep te willen plegen middels het platleggen van zowel het parlement als het gehele land. Democratie, zo stelde hij, vind plaats in goed overleg in het parlement, niet via de dreiging van de straat. Siniora presenteert zich als de redelijkheid zelve: zijn deur staat altijd open en via goed overleg moet Libanon uit deze situatie proberen te komen. Je kon het ook zien in de toon van de toespraken: Nasrallah’s toespraak gisteren was rauw en schreeuwerig, terwijl Siniora’s toespraak beschaafd voortkabbelde. Ook wel begrijpelijk gezien de setting: om een mensenmassa toe te spreken zoals Nasrallah deed, moet je het wel op een emotionele manier doen. Siniora, daarentegen, gaf een toespraak in het regeringsgebouw voor slechts een kleine groep mensen.

Hoe nu verder? Een standaardvraag inmiddels en het antwoord is al even standaard: geen flauw idee.

Vanaf morgen ben ik voor mijn werk 12 dagen in Doha, de hoofdstad van Katar. De Lonely Planet reisgids omschrijft deze stad als the dullest place on earth. Precies wat ik nodig heb na de gekte van Libanon. Wel maak ik me zorgen over Brigitte en Janine. Anderzijds is het voor Brigitte een zorg minder dat manlief veilig in Katar zit. Maar hopen dat het nog even rustig blijft in Libanon.