Herstel het Taïf Verdrag, als sjiietisch vangnet

Artikel van Michael Young
Donderdag 10 augustus
Vertaling en fouten van mij
Zie ook: http://www.dailystar.com.lb/article.asp?edition_ID=10&article_ID=74607&categ_id=5

Terwijl het debat in New York over een resolutie van de VN Veiligheidsraad in volle gang is, heeft Israël besloten wat haar volgende stap zal zijn. Het is voornemens op te trekken tot de Litani rivier en wellicht daar voorbij. De Libanese regering moet zich hierop voorbereiden door de politieke context te herzien dat het einde van de vijandigheden zal vergezellen.

Israël heeft voorgenomen om de grondoorlog uit te breiden voor verscheidene redenen. Het leger maakte een onbesluitvaardige indruk in de weken van vechten en moet nu laten zien dat ze onverslaanbaar is. Hoewel weinigen zullen twijfelen aan de toewijding van Hezbollah’s strijders, Israël zal de oorlog winnen zodra het alle middelen inzet die hiervoor nodig zijn.

De echte vraag is derhalve of het Israëlische leger op het juiste moment kan stoppen om te voorkomen dat ze in het Libanese moeras worden gezogen. Hezbollah zal zich op dit punt gaan richten en haar weifelende steun aan het inzetten van het Libanese leger in het zuiden, weer intrekken – met instemming van Iran. Of, zorgwekkender, de partij kan besluiten om het Libanese leger in het conflict te betrekken, wat zal voorkomen dat het Libanese leger de macht over de grensstreek van Libanon kan krijgen.

De Israëlieten zijn ook een grondoorlog begonnen om te voorkomen dat ze gevangen worden gehouden door de diplomatie in de VN. Het Libanese voorstel om haar leger naar de grens te sturen is bedoeld om de uitbreiding van de Israëlische aanval te voorkomen. Echter, de Israëlieten lijken van mening te zijn dat een aanval versterkt enerzijds de regering van Libanon door het verzwakken van Hezbollah en anderzijds de druk op Israël om het zuiden van Libanon voortijdig te verlaten, zal verkleinen. Het is een intelligent plan, maar het bevat veel onzekerheden en kan de militaire actie met weken verlengen indien de diplomatieke onderhandelingen nog chaotischer worden.

Als we het grondoffensief buiten beschouwing laten, wat kan de regering van minister-president Fouad Siniora in de tussentijd doen om zich voor te bereiden voor een mogelijke verandering in het politieke landschap? De staat kan zich niet veroorloven om de schijn van een Hezbollah overwinning te accepteren terwijl honderdduizenden sjiieten in erbarmelijke noodopvang leven. Deze ramp kan als een boemerang terugkomen: bij Hezbollah als Israël aanzienlijke vorderingen boekt in het zuiden; of bij gefrustreerde burgers als die erachter komen dat de overwinning minder is dan beloofd door Sayyed Hassan Nasrallah.

Nu kan het Taïf Verdrag een rol gaan spelen. De afgelopen maanden heeft Hezbollah geweigerd om zich te ontwapenen, daarbij verwijzend naar dit document van nationale verzoening, dat het proces bevat om alle milities van de Libanese burgeroorlog te ontwapenen. Vertegenwoordigers van Hezbollah wezen erop dat het Taïf Verdrag betrekking had op een andere tijd en daarom niet toepasselijk was op het Hezbollah van nu. Dit verontrustte de gesprekspartners van Hezbollah in de Nationale Dialoog (die in het voorjaar 2006 werd gehouden tussen alle belangrijke politieke spelers in Libanon – RB) omdat het de indruk gaf dat Hezbollah het Taïf Verdrag niet meer erkende.

Er is een oplossing mogelijk. Hezbollah zal de ontwapeningsparagrafen van het Taïf Verdrag minder snel irrelevant verklaren als er voorstellen tot politieke hervormingen op tafel liggen.

Dat wil niet zeggen dat Hezbollah meer zetels in het parlement wil hebben of een plaats in de Raad van Commissarissen van Solidère (het project om het centrum van Beiroet te herbouwen, RB). Het probleem van Hezbollah is dat ze niet de regels volgen van het sektarisme, maar denken dat ze als een revolutionaire beweging haar eigen regels kunnen maken. Toch, binnen een paar dagen of een paar weken, zal de leider van Hezbollah een moeilijke keuze moeten maken door het dilemma waarvoor de partij nu staat.

Wat is dat dilemma? Indien Israël Hezbollah tot aan de Chouf bergen (voorbij de Litani rivier, RB) terugdringt en langzaam maar zeker haar bases in het zuiden vernietigt, heeft Hezbollah nog maar alternatieven: het accepteren van de wens van de meerderheid der Libanezen en haar wapens overhandigen aan de staat – wat zou betekenen dat haar bestaansrecht verdwijnt – of ze kan zichzelf redden door een staatsgreep en daarmee haar verzet voort te zetten, wat kan leiden tot een burgeroorlog. Om dit laatste te voorkomen, moeten de sjiieten een vangnet worden aangereikt, een net dat hen compenseert voor de enorme prijs die ze in de afgelopen maand hebben betaald.

Het Libanese systeem van consensus is erg star en het zal vrijwel onmogelijk zijn voor Hezbollah om het systeem aan te passen zonder verwoestende consequenties. In ieder geval is het niet mogelijk voor Hezbollah om een proces van burgerlijke onrust te beginnen, hij heeft ook niets in die zin gezegd, zonder een humanitaire ramp te veroorzaken. Hezbollah heeft juist kalmte nodig om zich te kunnen ontfermen over haar aanhang die in de beste gevallen nog maanden of ellende zullen hebben voordat ze hun gewone leven weer kunnen oppakken.

Het Taïf Verdrag was bedoeld om een naoorlogs Libanon op te bouwen. Het moet worden aangepast om de sjiietische gemeenschap verder te integreren in de Libanese samenleving, na 15 jaar of feitelijke uitsluiting hiervan door Hezbollah. Het onafhankelijke Libanon stond niet altijd sympathiek tegenover de sjiieten, maar die tijd is voorbij. Zullen de sjiieten nu een op consensus gebaseerd onafhankelijke Libanon kunnen accepteren zonder de staat te zien als een instrument van hun marginalisatie?

Het Israëlische offensief zal weer voorbij gaan; het zijn de interne gevolgen van de oorlog die Libanon voorzichtig zal moeten aanpakken. Israël kan veel kapot schieten, maar alleen de Libanezen kunnen hun eigen land vernietigen. Siniora zou nu moeten beginnen met nadenken om dit te voorkomen.