Dreigende taal - vervolg

De dreiging van mogelijk geweld tussen de oppositie en de overheid neemt steeds verder toe, nu Hezbollah heeft aangekondigd “spoedig” een straatprotest te houden. Ook Michel Aoun heeft zich hierbij aangesloten. Iedereen roept om het hardst dat het vreedzame protesten zou betreffen, maar ja, die beloftes worden uiteraard altijd gedaan aan het begin. Neem bijvoorbeeld de demonstratie waarbij de Deense ambassade in de brand werd gestoken. Ook heel vreedzaam begonnen, maar hou de boel maar eens bij elkaar als de emoties hoog oplopen.

Wat ook niet helpt is de stoere taal van Michel Aoun. Zo heeft de minister van Binnenlandse Zaken aangekondigd geen demonstraties in deze roerige tijden toe te staan en te zullen optreden mochten die toch plaatsvinden. Aoun stelt hierop in een reactie dat de minister zijn “bende” (Engels: gang) maar beter kan thuislaten omdat er anders ongelukken kunnen gebeuren. Vergeet niet, Aoun is de voormalige opperbevelhebber van het leger. Nu spreekt hij dus over een ‘bende’ als hij het over het Libanese leger en de politie heeft. Voeg daarbij zijn opmerking dat “als het eenmaal begint, Siniora nog geen eens tijd heeft om zijn spullen te pakken”, en de toon is gezet.

Ook Hezbollah laat zich niet onbetuigd en stelt dat praten zinloos is en dat de regering klaarblijkelijk alleen nog maar de taal van de straat verstaat. De geestelijke leider van Hezbollah heeft in een officiële verklaring gesteld dat Siniora zijn titel als premier van Libanon is kwijtgeraakt omdat hij niet meer iedereen vertegenwoordigt, maar slechts het belang van één groep. Kortom, Siniora is vogelvrij, of althans geniet niet langer de bescherming en respect die een premier verdient. Opruiende taal derhalve en velen zijn bang voor de mogelijke gevolgen. Mocht het uitdraaien op straatprotesten dan is het maar zeer de vraag hoe vreedzaam deze zullen verlopen.

Qua VN Tribunaal heeft Rusland inmiddels haar twijfels uitgesproken over de instemming die Kofi Anan ontving van premier Siniora omdat president Lahoud juist niet instemt met het Tribunaal. Tja, wat moet je daar ook mee? Geloof je de president of de premier, of zeg je dat ze het eerst onderling maar moeten uitzoeken?

De president maakt internationaal een lachertje van zichzelf door op telkens zeer driftige toon het werk van zijn eigen regering teniet te doen. Op zich wel weer interessant dat juist Rusland hier zo’n moeite mee heeft. Het zal meer zijn ingegeven door antiwesterse sympathieën omdat Frankrijk en Amerika Siniora ondersteunen. Als een ware Pavlov, kiest Rusland dan de andere kant. Eens te meer is Libanon de speelbal van de grote jongens.

Opvallend in dit verband is het bezoek dat de Israëlische premier Olmert bracht aan George Bush deze week. Voor het eerst sinds lange tijden staat Olmert aan de kant van de Libanese regering toen hij zijn zorg uitsprak over Iran en Hezbollah. Olmert heeft er bij Amerika op aangedrongen om de druk op beide landen hoog te houden. Dit is zeer in het belang van Libanon want er waren geruchten als zou Amerika bereid zijn tot gesprekken met Syrië.

De vorige keer dat dergelijke gesprekken plaatsvonden kreeg Syrië de vrije hand in Libanon in ruil voor hun steun aan Amerika tijdens de Eerste Golfoorlog. Het resultaat was het einde van de burgeroorlog in Libanon omdat Syrië met sterke hand deze vrede kon forceren, iets wat tot dan toe niet mogelijk was omdat Amerika dit niet toeliet. De Libanezen zijn bang dat Syrië opnieuw iets dergelijks kan bedingen in ruil voor het niet langer steunen van Iran en sjiietische rebellen in Irak.

De uitslag van de tussentijdse Amerikaanse verkiezingen zijn niet hoopvol voor de Libanezen. De Democraten hebben al laten weten een realistische politiek te willen voeren, in tegenstelling tot de ideologische politiek van Bush. Onderdeel van deze realistische politiek is het engageren van landen als Syrië en Iran. Op zich niets mis mee, sterker, het is de hoogste tijd dat men met elkaar gaat praten, maar het valt wel te hopen dat Libanon haar onafhankelijkheid blijft behouden.

Terug naar het VN Tribunaal. Er is nog een lange weg te gaan ondanks dat de Libanese regering officieel heeft gevraagd om de oprichting van dit Tribunaal. De president heeft juist gevraagd om dit niet te doen en de bal is nu in de hoek van Kofi Anan. Naar verwachting zal de VN Veiligheidsraad spoedig bijeenkomen om een besluit te nemen. Mocht dat lukken, wat voornamelijk van Rusland afhangt, dan stuurt de VN een definitief verzoek naar Libanon. Het Libanese parlement moet dan een wet aannemen ter oprichting van het Tribunaal….

Die laatste stap zal wel eens knap lastig kunnen worden omdat de parlementsvoorzitter Berri al publiekelijk heeft gesteld dat de huidige regering haar legitimiteit heeft verloren en per direct zou moeten opstappen. Het valt te verwachten dat Berri niet staat te springen op het in behandeling nemen van het wetsvoorstel tot oprichting van het Tribunaal. En Berri is oppermachtig: als hij het wetsvoorstel niet op de agenda zet, dan wordt het niet besproken. Daar kan Weisglas jaloers op zijn. Voor Libanon is het in ieder geval afwachten geblazen wat Berri gaat doen, maar zonder onderliggend akkoord zal er weinig gebeuren, is de verwachting.

Dus hoe dit op te lossen? Zoals altijd: in de achterkamertjes. Daar is men blijkbaar al druk bezig om met elkaar te overleggen en er schijnt een doorbraak mogelijk te zijn. Walid Jumblatt heeft al gezegd dat Hezbollah meer macht kan krijgen, zelfs het felbegeerde vetorecht, indien men akkoord gaat met een nieuwe president en met het VN Tribunaal.

Anderen zijn zo ver nog niet omdat men deze concessies teveel vindt. Daar zit wel wat in: waarom moeten Hezbollah/Aoun zonodig worden overgehaald tot het VN Tribunaal? Willen zij de waarheid achter de moord op Hariri en anderen dan niet weten? Dat lijkt toch een moeilijk verdedigbare positie en men vindt dan ook dat Hezbollah echte concessies zou moeten doen: meer zetels in het parlement in ruil voor het opgeven van de wapens, bijvoorbeeld. Of althans, het accepteren van afbakening van de grens met Syrië en het wederzijds uitwisselen van diplomaten gecombineerd met het vragen aan Syrië om officieel te erkennen dat de Shebaa boerderijen aan Libanon toekomen, iets wat nog steeds niet is gebeurd.

Maar ja, elk van deze punten zijn momenteel ‘breekpunten’ voor de onderhandelingen.